ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ

Αντικειμενικός σκοπός είναι κάτι που πρέπει να μεγιστοποιείται και να βελτιώνεται
συνεχώς και έχει μια διάρκεια (π.χ., βελτίωση και μεγιστοποίηση των αθλητικών
ικανοτήτων).

Στόχος είναι το σημείο της διαρκούς πορείας του αντικειμενικού σκοπού, είναι μια
συγκεκριμένη στοχευόμενη συμπεριφορά που επιτυγχάνεται ή όχι.

Σημασία των στόχων στον αθλητισμό
Ø Δίνουν ποιότητα στην πρακτική εξάσκηση και την καθημερινή προπόνηση
Ø Κάνουν καθαρές και σαφείς τις προσδοκίες των αθλητών και των προπονητών
Ø Βοηθούν τα άτομα να ξεφύγουν από τη ρουτίνα κάνοντας την προπόνηση
Ø προκλητική
Ø Αυξάνουν τα εσωτερικά κίνητρα, την ικανοποίηση και την αυτοπεποίθηση των
Ø αθλητών, μειώνουν το άγχος και συμβάλλουν στην αύξηση της αυτοπεποίθησης
Ø Αποτελούν κίνητρο για την αναζήτηση πιο κατάλληλων στρατηγικών για την
Ø επιτυχία
Ø Οι στόχοι επηρεάζουν την απόδοση:
Ø Αυξάνοντας την προσπάθεια
Ø Αυξάνοντας την επιμονή και την αντοχή
Ø Κατευθύνοντας την προσοχή στη σωστή κατεύθυνση

Η επιτυχία αποτελεί τυχαίο γεγονός αν δεν έχει τους κατάλληλους στόχους.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ ΣΤΟΧΩΝ

1. Ο στόχος θα πρέπει να είναι προσωπικός

Ο αθλητής δεσμεύεται περισσότερο, ξεπερνά τις δυσκολίες πιο εύκολα, αυξάνει την
εσωτερική παρακίνηση. Διαφορετικά μεγιστοποιούνται και διατηρούνται τα
προβλήματα

Ως προπονητής:
Ø Ενθάρρυνε τους αθλητές σου να τοποθετούν υψηλούς και προκλητικούς στόχους.
Ø Όρισε τα πλαίσια του αθλητή.
Ø Βοήθησέ τους να φτάσουν τις δυνατότητές τους.
Ø Πίεση μέχρι το σημείο που «πραγματικά» θέλουν.
Ø Επίσης
Ø Να είναι γνωστοί οι στόχοι σου για όλους τους αθλητές μαζί
Ø Να είναι σαφείς οι δικοί σου στόχοι
Ø Οι αθλητές έχουν μια προσωπική επένδυση σε αυτούς τους στόχους.

2. Έλεγχος των στόχων

Η τοποθέτηση στόχων δεν αποτελεί μακρινή και χρονοβόρα διαδικασία, αλλά μια
σύντομη και ελέγξιμη διαδικασία με ενδιάμεσους στόχους.
Τοποθέτησε στόχους σε μικρότερα τμήματα (ημερήσιους, εβδομαδιαίους και
μηνιαίους): Μακροπρόθεσμοι στόχοι: (1 έως 3 χρόνια), Μεσοπρόθεσμοι στόχοι: (6
έως 12 μήνες), Βραχυπρόθεσμοι στόχοι: (1 έως 5 μήνες), Εβδομαδιαίοι στόχοι,
Ημερήσιοι στόχοι


Το σημείο κλειδί για να πετύχει μια στρατηγική τοποθέτησης στόχων είναι να συνδεθεί, τι κάποιος εκτελεί σήμερα στην προπόνηση με το που στην πραγματικότητα θέλει να φτάσει.

Ως προπονητής
Ø Θα πρέπει να διδάξεις στον αθλητή πώς να φτάσει τους επιμέρους του στόχους, ως
Ø μέσο αύξησης της αυτοπεποίθησης και των κίνητρων
Ø Συμβάλλει ώστε να πετύχει ένα αντικειμενικό σκοπό, να ξεπεράσει μια άσχημη
Ø απόδοση ή τραυματισμό

3. Όρισε χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των στόχων

Ο αθλητής θέτει προτεραιότητες και παραμένει συγκεντρωμένος στην εκτελούμενη
δραστηριότητα ή τον επιδιωκόμενο στόχο.
Το χρονοδιάγραμμα συμβάλλει:
Ø Εξαναγκαστικούς, χρονικά-πιεστικούς και πραγματικούς στόχους
Ø Δραστηριοποίηση αθλητή λόγω αμεσότητας των στόχων
Ø Αίσθηση χρονικής πίεσης στην προπόνηση
Ø Αύξηση κινήτρων

Να αποφεύγεται η τοποθέτηση χρονοδιαγραμμάτων όταν ο αθλητής προσπαθεί να
ξεπεράσει μια δύσκολη ή επικίνδυνη άσκηση (αυξάνεται η ανυπομονησία, η αίσθηση
πίεσης, αυξάνονται τα αγωνιστικά προβλήματα)
Μακρόχρονοι στόχοι γίνονται μη ρεαλιστικοί, αναποτελεσματικοί, ασαφείς ή
ιδιαίτερα προκλητικοί ή εύκολοι (ασθένειες, τραυματισμοί, ταχύτητα μάθησης,
εγκαταστάσεις, καιρικές συνθήκες)
Μικρή απόκλιση στόχων: μείωση χρονικού διάστημα αρνητικών σκέψεων

4. Τοποθέτηση στόχων απόδοσης και αποτελέσματος

Ο αθλητής είναι υπεύθυνος μόνο για τη δική του απόδοση.
Ο αθλητής δεν είναι υπεύθυνος για το αποτέλεσμα του κάθε αγώνα.
Οι αθλητές θα πρέπει να θέτουν στόχους που μπορούν να ελέγχουν οι ίδιοι
(προσωπική απόδοση μεγαλύτερο έλεγχο)
Οι στόχοι απόδοσης αποτελούν κρίσιμο σημείο για υψηλή απόδοση και αποφυγή
άσχημων επιδόσεων.
Οι αθλητές στην αρχή της καριέρας τους και των προσπαθειών τους τοποθετούν
στόχους απόδοσης, ωστόσο καθώς προχωρά οι στόχοι απόδοσης γίνονται στόχοι
αποτελέσματος.

Στόχοι απόδοσης:
Ø Ο αθλητής μπορεί άμεσα να ελέγξει (βελτίωση δεξιοτήτων, βελτίωση επίδοσης
Ø κ.ά.)
Ø Είναι βραχυπρόθεσμοι στόχοι που μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση του
Ø αθλητή
Ø Αποτελούν συγκεκριμένες συμπεριφορές, υψηλό έλεγχο ατόμου
Ø Στόχοι αποτελέσματος:
Ø Είναι μη ελεγχόμενοι από τον αθλητή,
Ø Αυξάνουν τη συναισθηματική πίεση, διασπούν την προσοχής.

Ο αθλητής θα πρέπει να εστιάζει την προσοχή του περισσότερο στο πως θα κάνει
κάτι παρά στο τι θέλει να κάνει.
Ο μόνος τρόπος για να ξεπεράσει ένας αθλητής μια χαμηλή επίδοση ή μια άσχημη
προσπάθεια είναι να μετατρέψει ένα στόχο αποτελέσματος σε ένα στόχο απόδοσης.


Ως προπονητής
κατά τη διάρκεια του αγώνα να εστιάζεις την προσοχή σου αποκλειστικά στον
αθλητή, σημειώνοντας σε κάθε αθλητή τι πρέπει να κάνει (διόρθωση λαθών και
ελλείψεων)

5. Ατομικοί – Ομαδικοί στόχοι

Έμφαση του προγράμματος του αθλητή σε ατομικούς στόχους, και σε δεύτερο βαθμό
στους ομαδικούς.
Οι ομαδικοί στόχοι συχνά
Ø είναι ασαφείς,
Ø διαχέονται ανεύθυνα,
Ø είναι στόχοι αποτελέσματος,
Ø ελέγχονται από την ομάδα.
Ø είναι αποτελεσματικοί, μόνο όταν και οι ατομικοί στόχοι ταυτόχρονα έχουν
Ø τοποθετηθεί με σαφήνεια
Ωστόσο,
Ø Οι ομαδικοί στόχοι μπορούν να συμβάλλουν στην αύξηση της συνεργασίας σε
Ø συνδυασμό με ατομικούς στόχους.
Ø Αποφυγή αντιπαράθεσης ατομικών και ομαδικών στόχων
Ø Έχουν αξία, όταν το άθλημα απαιτεί πολύ υψηλό επίπεδο συνεργασίας και
Ø συντονισμού μεταξύ των αθλητών

6. Ειδικοί στόχοι
Όσο πιο λεπτομερής είναι ο στόχος του αθλητή, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα
να τον πετύχει.
Η επιδίωξη ενός αθλητή να γίνει πιο γρήγορος, πιο δυνατός ή πιο επιδέξιος είναι
στόχοι γενικοί. Οι στόχοι θα πρέπει να κατευθύνουν την προσπάθεια του αθλητή.

Ως προπονητής
Ø Τοποθέτησε στους αθλητές σαφείς και λεπτομερείς στόχους
Ø Να είναι απόλυτα σαφές τι είναι αυτό που θέλει να πετύχει ο αθλητής
Ø Τροποποίηση- συγκεκριμενοποίηση των στόχων

Τοποθετώντας στόχους απόδοσης κατά τη διάρκεια του αγώνα, όσο πιο λεπτομερείς
είναι τόσο πιο πιθανό είναι να υπάρχει μια υψηλή απόδοση.
Οι στόχοι μοιάζουν ίσως με τις συμβουλές του προπονητή. Όσο πιο σαφείς και
λεπτομερείς είναι οι συμβουλές προς τους αθλητές, τόσο πιο εύκολο είναι γι αυτούς να
φτάσουν στον επιδιωκόμενο στόχο.

7. Ελαστικοί στόχοι

Χρησιμοποίηση στόχων ως ένα ευέλικτο μέσο κατεύθυνσης των προσπαθειών, παρά
ως αυτοσκοπό ή στοιχείο δέσμευσης.
Αν αποτύχεις στην επίτευξη ενός στόχου, τότε αμέσως τοποθέτησε έναν άλλο. Αν
πετύχεις ένα στόχο πιο γρήγορα, τότε τοποθέτησε έναν άλλο πιο προκλητικό.

Ως προπονητής
Ø Χρησιμοποίηση στόχων ώστε να ελέγξει και να χειριστεί αποτελεσματικά τις
Ø αποτυχίες του
Ø Η αποτυχία επίτευξης ενός στόχου δεν αποτελεί μέσο προσδιορισμού του
Ø επιπέδου του αθλητή
Ø Οι αποτυχίες θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως εμπειρίες, ως μαθημένες
Ø δεξιότητες
Ø Η αποτυχία να οδηγεί στον επαναπροσδιορισμό του στόχου και των κινήτρων
Ø Η έννοια των στόχων είναι ελαστικοί, και όχι ως άκαμπτα σημεία ελέγχου της
Ø επιτυχίας ή της αποτυχίας.


8. Θετικούς στόχους

Τοποθέτησε τους στόχους που σε κατευθύνουν μακριά από το πρόβλημα,
δείχνοντάς σου τη λύση.
Οι στόχοι θα πρέπει να σε καθοδηγούν στο τι θα πρέπει να κάνουν.
Μα είναι σαφές τι θέλεις να κάνεις και όχι τι δεν θέλεις να κάνεις. Μόνο έτσι θα
επιδιώκεις αυτό που θέλεις και δεν θα αποφεύγεις αυτό που δεν θέλεις.
Σε αθλητές με άσχημη απόδοση, οι αρνητικοί στόχοι θα διατηρήσουν τις δυσκολίες
στην απόδοση.

Ως προπονητής
προσπάθησε να διδάξεις στους αθλητές σου να εστιάζουν και να ακολουθούν
αυτό που θέλουν να κάνουν. Διέκοψε άμεσα τη φυσική τάση ορισμένων αθλητών
να τείνουν προς το αρνητικό.



Νεκτάριος Σταύρου
Αθλητικός Ψυχολόγος