Ο Ρόλος της Οικογένειας στον Αγωνιστικό Αθλητισμό

Η συμμετοχή στον αγωνιστικό αθλητισμό, δημιουργεί διάφορες υποχρεώσεις στην Οικογένεια, η οποία ενώ στην αρχή φαίνεται να διασκεδάζει με το γεγονός, εάν όχι και να αυτοκολακεύεται, στη συνέχεια συνειδητοποιεί ότι απαιτούνται προσπάθειες και κόποι, καθώς και η υιοθέτηση ανάλογης προετοιμασίας και συμμετοχής στην αθλητική διαδικασία. 
Συχνά η Οικογένεια αδυνατεί να παίξει τον κατάλληλο ρόλο του «μεταφορέα και υποστηρικτή», με αποτέλεσμα να περιορίζονται η χαρά της συμμετοχής και η πρόοδος της αθλητικής επίδοσης. Άμεση συνέπεια των παραπάνω σε συνδυασμό με την κόπωση και τις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι η πρώιμη απομάκρυνση των παιδιών από τον αγωνιστικό αθλητισμό αλλά και τις περισσότερες φορές και από τα γήπεδα.

Η εγκατάλειψη των αθλητικών χώρων δεν αποτελεί υποχρεωτικά αρνητικό φαινόμενο. Αρνητικό είναι το γεγονός ότι συχνά η αποχώρηση συνοδεύεται από το αίσθημα της απογοήτευσης και ότι το αποτέλεσμα που παράγεται στο χαρακτήρα και τις λειτουργίες του παιδιού είναι υποδεέστερο των ενεργειών που καταβάλλονται από προπονητή, οικογένεια και τον ίδιο τον αθλητή.
Οι στόχοι της οργανωμένης άθλησης στη νεαρή ηλικία  κατατάσσονται σε σωματικούς, κοινωνικούς και ψυχολογικούς.
Η μαζική συμμετοχή αυξάνει τον ρόλο του αθλητικού φορέα και καθιστά τον αμεσότερο εκφραστή του, τον προπονητή σημαντικό πρόσωπο στη ζωή αλλά και στη γενικότερη αγωγή του νεαρού αθλητή.
Είναι γνωστό ότι οι ενέργειες του δασκάλου έχουν παιδαγωγική επίδραση μόνον όταν το παιδί δέχεται την επίδραση και την αξιοποιεί, διαφορετικά υπάρχει απλώς απόπειρα και όχι παιδαγωγική επίδραση.

Η διαφορά του αγωνιστικού αθλητισμού από τον αθλητισμό στα πρώτα βήματα (τμήματα υποδομής) έγκειται στην ύπαρξη του αποτελέσματος. Η αναγωγή όμως του αποτελέσματος ως κύριου στόχου επιδρά αρνητικά τόσο στον αθλητή και στον προπονητή όσο και στην οικογένεια.
Από την άλλη, η επιμονή στην ανάπτυξη ορισμένων παραγόντων που σιγουρεύουν περισσότερο το αποτέλεσμα στην παιδική ηλικία και η μη ισομερής προπόνηση για την ανάπτυξη όλων των παραγόντων της αθλητικής επίδοσης επιδρά περιοριστικά στη μελλοντική εξέλιξη του αθλητή

Η ενεργητική συμμετοχή των γονέων και πιθανά και των υπολοίπων μελών της οικογένειας και η συνεργασία αθλητή - προπονητή - οικογένειας - διοίκησης είναι καθοριστική για την επίτευξη των στόχων του αγωνιστικού αθλητισμού.
Ο «ιδανικός» ρόλος της Οικογένειας στον αγωνιστικό αθλητισμό οριοθετείται σε τρεις κατευθύνσεις.
1. Ρόλος μεταφορέα. Η μεταφορά από και προς τους χώρους διεξαγωγής της προπόνησης και του αγώνα αποτελεί την πιο απλή και συνηθισμένη αλλά και κουραστική υποχρέωση. Αποτελεί σοβαρή λειτουργία, η μη σωστή υλοποίηση της οποίας μπορεί να μην επιτρέψει την εφαρμογή των άλλων δύο.

2. Ρόλος εξασφάλισης υλικών αγαθών. Στην περίπτωση αυτή γίνεται λόγος για την αγορά εξοπλισμού, εξασφάλιση ειδικής διατροφής και εξόδων μετακίνησης, αποκατάσταση τραυμάτων, καταβολή συνδρομής στο σωματείο.

3. Ρόλος ψυχολογικού υποστηρικτή. Πρόκειται για τον σημαντικότερο από τους ρόλους. Η συμπεριφορά της οικογένειας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα επηρεασμού της προσωπικότητας του αθλητή-παιδιού.

Είναι απαραίτητο η οικογένεια να καλλιεργήσει στο παιδί βασικές προτιμήσεις και αποστροφές, κατάλληλες εσωτερικές διαθέσεις απέναντι σε πρόσωπα και καταστάσεις, τρόπους συμπεριφοράς και ορθή θεωρία αντιμετώπισης επιτυχιών και αποτυχιών.
Αυτά πρέπει να επιτυγχάνονται με λίγα σχετικά λόγια. Είναι γνωστό ότι οι γονείς διδάσκουν καλύτερα με τη συμπεριφορά τους παρά με την ομιλία, λειτουργία που ταιριάζει καλύτερα στους προπονητές.

Οι γονείς πρέπει να δημιουργήσουν ευχάριστη οικογενειακή ατμόσφαιρα που να εμπνέει αγάπη και όχι φόβο και να δείχνει εμπιστοσύνη στην προσπάθεια και τις ρεαλιστικές δυνατότητες του παιδιού. Η οικογένεια οφείλει να αποτελεί το ήρεμο καταφύγιο στις δύσκολες στιγμές και τον πρόθυμο ακροατή φόβων και προβλημάτων που δημιουργούνται από την αθλητική συμμετοχή.
Η επιτυχής εκπλήρωση του ρόλου της οικογένειας δημιουργεί τις παρακάτω απαιτήσεις.

1. Απόκτηση γνώσεων. Αφορούν τους κανονισμούς του αθλήματος καθώς και βασικές γνώσεις τεχνικής, διατροφής, ιατρικής βοήθειας, ψυχολογίας, επικοινωνίας κ.λ.π.

2. Διάθεση χρόνου και χρημάτων. Η διάθεση είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μικρότερη είναι η βοήθεια από το σωματείο, το οποίο τις περισσότερες φορές προσανατολίζεται κυρίως στην πρώτη ομάδα, και όσο μεγαλύτερες είναι οι προσδοκίες από την αθλητική συμμετοχή.

3.Συνεργασία με προπονητή - διοίκηση. Στο πλαίσιο της συνεργασίας επιβάλλεται η τακτική επικοινωνία με τους υπεύθυνους και κυρίως με τον προπονητή, επικοινωνία την οποία ανεξάρτητα από τις προθέσεις και την υποχρέωση του αθλητικού σωματείου πρέπει να ζητήσουν και οι γονείς.

Η ιδανικότερη μορφή συνεργασίας είναι η πραγματοποίηση μιας οργανωμένης συνάντησης των οικογενειών όλων των αθλητών με τους υπεύθυνους στην αρχή της χρονιάς. Εκεί θα αναλυθούν οι αντικειμενικοί στόχοι της άθλησης, οι αγωνιστικοί στόχοι του σωματείου, ο ρόλος του κάθε αθλητή καθώς και οι υποχρεώσεις της οικογένειας.
Παράλληλα, στη διάρκεια της χρονιάς πρέπει να έρχονται σε επαφή σε οποιαδήποτε στιγμή το κρίνουν απαραίτητο. Η καταλληλότερη στιγμή προσωπικής επικοινωνίας με τον προπονητή είναι μετά τη λήξη της προπόνησης και χωρίς την παρουσία του αθλητή. 

Ο γονέας έχει το δικαίωμα να γνωρίζει τα πάντα γύρω από τον ρόλο και τη συμμετοχή του παιδιού του στα πλάνα του σωματείου ή του προπονητή. Για το λόγο αυτό μπορεί να ζητά απαντήσεις και εξηγήσεις για κάθε πλευρά που απασχολεί το παιδί ή την οικογένεια στο πλαίσιο μιας φιλικής και «αμφίδρομης» επικοινωνίας.

Παράλληλα, ο γονέας πρέπει να γνωρίζει ότι δεν έχει το δικαίωμα, ακόμη και σε περίπτωση διαφωνίας, να επιτεθεί ή να προσβάλλει τον προπονητή ή τον υπεύθυνο με λόγια ή πράξεις.

Να γνωρίζει επίσης ότι ο τελευταίος λόγος θα ανήκει πάντα στον προπονητή, ως τον ειδικότερο επί του αντικειμένου.

Συχνότερη αιτία διαφορετικής άποψης μεταξύ γονέων και προπονητή είναι ο βαθμός ικανότητας του παιδιού - αθλητή. Σε τέτοιες περιπτώσεις ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος υποκειμενικής κρίσης κυρίως από πλευράς γονέα.

4. Απόκτηση αθλητικής φιλοσοφίας. Γίνεται λόγος για απόκτηση ειδικών γνώσεων προετοιμασίας και διεξαγωγής της προπόνησης και του αγώνα και ιδιότυπης «συμμετοχής» της οικογένειας στην αθλητική διαδικασία.

Υπάρχουν επίσης αντικειμενικά προβλήματα που δυσχεραίνουν τον επιτυχημένο ρόλο της οικογένειας.
Τα σημαντικότερα είναι:

1. Η έλλειψη γνώσεων και συμμετοχής των γονέων στον αθλητισμό. Η μη ενεργή συμμετοχή των γονέων στον αγωνιστικό αθλητισμό οδηγεί αναπόσπαστα στην απουσία εμπειριών και γνώσεων γύρω από αυτόν. Από την άλλη πλευρά υπάρχει η απόκτηση αποσπασματικών και επιφανειακών γνώσεων μέσω της τηλεόρασης και των αθλητικών εφημερίδων, οι οποίες προέρχονται κατά κανόνα από τον επαγγελματικό αθλητισμό.

 
2. Η ταύτιση γονέα – παιδιού. Είναι γνωστό ότι όλοι οι γονείς ταυτίζονται με τα παιδιά τους και θέλουν αυτά να διακρίνονται παντού, σε μερικές περιπτώσεις δε αυτά μετατρέπονται σε προέκταση των γονέων τους. Υπάρχουν φορές που οι γονείς εκτιμούν την προσωπική τους αυτό-αξία σε σχέση με την επιτυχία του παιδιού/ών τους. Στην περίπτωση που η οικογενειακή συμπεριφορά εξαρτάται από την διάκριση του αθλητή- παιδιού τότε στον τελευταίο μεταφέρεται πολλαπλάσιο άγχος.

3. Η έλλειψη χρόνου (γονέων και παιδιών). Ένα από τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης κοινωνίας της εξειδίκευσης είναι η έλλειψη ουσιαστικού ελεύθερου χρόνου των ενηλίκων. Παράλληλα, οι συνεχώς αυξανόμενες εκπαιδευτικές υποχρεώσεις περιορίζουν από κάποια ηλικία και ύστερα και τον χρόνο των παιδιών.

4. Η δημιουργία ανισορροπιών στην οικογένεια. Πολλές φορές οι καλές αθλητικές επιδόσεις δεν συμβαδίζουν με τις σχολικές. Ακόμα, η προσπάθεια υποστήριξης του παιδιού-αθλητή μπορεί να οδηγήσει στην παραμέληση άλλων παιδιών ή της συζύγου. Τέτοια προβλήματα γίνονται εντονότερα όταν υπάρχουν ήδη προβλήματα συμπεριφοράς εντός της οικογένειας.

 
Τα παραπάνω προβλήματα δημιουργούν διάφορες συμπεριφορές γονέων, στις εξής πέντε κατηγορίες.

Αδιάφοροι γονείς: Είναι η μεγαλύτερη κατηγορία. Ασχολούνται από λίγο έως καθόλου με την συμμετοχή των παιδιών στο σωματείο και κατά κανόνα απουσιάζουν από προπονήσεις και αγώνες. Η κατηγορία αυτή υποτιμά στην πράξη τα οφέλη της άθλησης και την αντιμετωπίζει ως περιστασιακό χόμπι, το οποίο θα εξασκείται όσο και όταν δεν αποσπά χρόνο από τις σχολικές υποχρεώσεις.
Ορισμένες φορές όμως η αδιαφορία είναι αποτέλεσμα αυξημένων επαγγελματικών υποχρεώσεων, έλλειψης ενημέρωσης για τους στόχους των σωματείων, κλπ.

Απαιτητικοί γονείς: Πρόκειται για το άλλο άκρο συμπεριφοράς. Οι γονείς αυτοί καθιστούν το αποτέλεσμα ως κύριο γεγονός ή / και αυτοσκοπό. Συχνά υπερπροτρέπουν, επιπλήττουν ή κατηγορούν τα παιδιά τους για την απόδοσή τους. Παρόμοια συμπεριφορά δημιουργεί άγχος τόσο στα παιδιά όσο και στους ίδιους, το οποίο οδηγεί στη μείωση των επιδόσεων και συχνά επιταχύνει την αποχώρηση των νέων από τους αθλητικούς χώρους.

 
Γονείς - «Οπαδοί»: Είναι οι γονείς οι οποίοι ασχολούνται λιγότερο με την εμφάνιση των παιδιών τους και περισσότερο με τη διεξαγωγή του αγώνα ανταλλάσσοντας συνθήματα ή οργανώνοντας την εξέδρα. Σχολιάζουν τις επιδόσεις ή τη συμπεριφορά των παικτών, αντιπάλων, παραγόντων, διαιτητών και συχνά μπλέκουν σε λογομαχίες με κάθε εμπλεκόμενο, ειδικά όταν το αποτέλεσμα δεν είναι, κατά την γνώμη τους, θετικό.

 
Γονείς – Βοηθοί Προπονητών: Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται κατά κανόνα γονείς μετά από μερικά χρόνια ενασχόλησης με τον αθλητισμό. Οι βοηθοί προπονητών δίνουν οδηγίες στο γήπεδο, στην προπόνηση, στο σπίτι ή στο δρόμο προς και από το γήπεδο (όπως και οι απαιτητικοί). Τις περισσότερες φορές δημιουργούν σύγχυση στον αθλητή, αποσυντονίζουν την ομάδα, ειδικά εάν υπάρχουν και άλλοι γονείς της ίδιας κατηγορίας και διαταράσσουν τις σχέσεις με τους κανονικούς προπονητές.

 
Προστατευτικοί γονείς: Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται κατά κανόνα οι μητέρες και ακολουθούν οι γιαγιάδες / παππούδες. Ανησυχούν για τις επιπτώσεις από την ένταση των προπονήσεων, την επίδραση των καιρικών συνθηκών, τη διάρκεια του αγώνα, την επικινδυνότητα του αθλήματος και, συχνά, προειδοποιούν ότι θα αποσύρουν τα παιδιά τους. Ακόμα και εάν δεν την υλοποιήσουν, συμβάλλουν στην πραγματοποίηση πολλών απουσιών και στην καταβολή μειωμένης προσπάθειας.

Οι κατηγορίες αυτές είναι σε κάποιο βαθμό αυθαίρετες και, συχνά, παρατηρούνται σε πολλούς γονείς χαρακτηριστικά γνωρίσματα από περισσότερες της μιας κατηγορίας καθώς και του ιδανικού ρόλου, αναλόγως και του μορφωτικού, κοινωνικού και οικονομικού επιπέδου τους. Επίσης, οι γονείς ή ξεχωριστά μέλη της οικογένειας τείνουν να περνούν από τη μια στην άλλη κατηγορία, αναλόγως των επιδόσεων και της ηλικίας του παιδιού τους.

Συμπερασματικά, οι σκοποί της οικογένειας και του αθλητικού σωματείου μέσω του οποίου το παιδί - αθλητής συμμετέχει στον αγωνιστικό αθλητισμό είναι κοινοί και αφορούν πρώτα την αγωγή και την οικοδόμηση του χαρακτήρα του και κατόπιν το αθλητικό αποτέλεσμα. Η επιτυχία των παραπάνω εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το συντονισμό των δραστηριοτήτων τους και από την αναγνώριση και εκπλήρωση του ρόλου και των υποχρεώσεων της οικογένειας.

Για να μην μεγαλώσουμε ένα Looser

Λένε πως στη ζωή υπάρχουν δύο τύποι ανθρώπων, οι «κερδισμένοι» και οι «χαμένοι». Σε ποια πλευρά της ζωής θα «καταταγεί» το παιδί μας ως ενήλικος εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τον τρόπο που θα μεγαλώσει.

Αποφύγετε τις συγκρίσεις «Ο Κώστας έκανε αυτό, ο Κώστας έκανε το άλλο, ο Κώστας…, ο Κώστας… Όχου, δεν με παρατάτε με τον Κώστα!» Για αυτό το παιδί «δεν είναι ποτέ αρκετά καλό» για τους γονείς του. Αυτό το αίσθημα κατωτερότητας και χαμηλής αυτοεκτίμησης θα τον κυνηγά πάντα. Παρόλο που μπορεί να κάνει το οτιδήποτε καλό και επιτυχημένο αργότερα στη ζωή του, θα νιώθει ότι δεν έχει καταφέρει ποτέ κάτι αξιοσημείωτο.

Θυμάμαι μια φορά που  πήγα στα γενέθλια του Αλέξανδρου, που έκλεινε τα έξι. Του είχα πάρει το δώρο που είχε ζητήσει, ένα επιτραπέζιο παιχνίδι στο οποίο έπρεπε να περιγράψεις μια λέξη χωρίς να αναφέρεις κάποιες άλλες. Όταν ήρθε η σειρά του, έπρεπε να βρει τη λέξη «κεράσι» κι έτσι άρχισα να του την περιγράφω. «Είναι μικρό, στρογγυλό, κόκκινο και το τρώμε το καλοκαίρι, τι είναι;» Ο Αλέξανδρος με κοιτούσε αφηρημένος. «Δεν είναι πορτοκάλι ούτε μήλο, είναι πολύ πιο μικρό», συνέχιζα εγώ. «Α! Το βρήκα, καρπούζι», είπε κάποια στιγμή. «Μα, καλά, τι βλακεία είπες! Είναι το καρπούζι μικρό, στρογγυλό και κόκκινο;», του είπε αυστηρά ο πατέρας του. Αμέσως ο Αλέξανδρος έχασε το ενδιαφέρον του. Από τις απαντήσεις του («βερίκοκο», «μπανάνα», «αχλάδι»…) καταλάβαινες ότι σίγουρα δεν σκεφτόταν πριν απαντήσει. Μόλις δε άκουσε και τον πατέρα του να λέει «Μα, είναι δυνατόν να είσαι τόσο χαζός;», αυτό ήταν, έριξε τις κάρτες κάτω κι έφυγε.

Αυτό που συνήθως ξεχνάμε εμείς οι μεγάλοι είναι ότι το παιδί ζει στο μικρόκοσμό του. Βλέπει, σκέφτεται και αντιλαμβάνεται όλα όσα συμβαίνουν γύρω του με τελείως διαφορετικό τρόπο από τους ενηλίκους. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η εμπιστοσύνη και η υποστήριξη των γονιών –ακόμα και στα λάθη τους– είναι ο θεμέλιος λίθος για το χτίσιμο της αυτοπεποίθησής τους. Γιατί η αυτοπεποίθηση χτίζεται στην παιδική ηλικία και βασίζεται κυρίως στην αγάπη και στην αποδοχή που παίρνουν τα παιδιά, αλλά και από τη δυνατότητα που τους δίνουμε να ανακαλύψουν τα ταλέντα τους, να βρουν τι τα κάνει ευτυχισμένα για να μπορέσουν να ανοίξουν τα φτερά τους.

Είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε στο παιδί ότι το πιο σημαντικό πράγμα είναι η προσπάθεια. Άσχετα με το αποτέλεσμα, θα έχει πετύχει μόνο και μόνο επειδή προσπάθησε αρκετά για κάτι.

«Αν υπάρχει ένα πράγμα που πρέπει να μάθουν οι γονείς είναι ότι ποτέ δεν βάζουμε ετικέτες σ’ ένα παιδί και δεν κριτικάρουμε το ίδιο, αλλά τις πράξεις του».

«Δεν πρέπει να λέμε “είσαι κακό παιδί”, αλλά “αυτό που έκανες ήταν κακό”. Ακόμα καλύτερα, επιλέγουμε να χρησιμοποιήσουμε θετικούς χαρακτηρισμούς “αυτό που έκανες δεν ήταν καλό”. Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στον τρόπο με τον οποίο οι μπαμπάδες συμπεριφέρονται στους γιους τους». «Ο πατέρας είναι το πρώτο πρόσωπο που θα γεμίσει το γιο του με αυτοπεποίθηση. Ένα μεγάλο ποσοστό των ενήλικων αντρών, μπορεί και πάνω από 70%, αντιμετωπίζουν προβλήματα κατάθλιψης, επιθετικότητας, εθισμών ή ακόμα και διαταραχής φύλου, επειδή ως παιδιά είχαν κακή σχέση με τον πατέρα τους, είχαν εξευτελιστεί και υποτιμηθεί από εκείνον και δεν ένιωσαν ποτέ τη στοργή, την επιβεβαίωση και τη στήριξή του, που θα έδινε ώθηση στην καλλιέργεια της αυτοπεποίθησής τους».

Κάντε το να νιώσει σιγουριά

Τα παιδιά εξαρτώνται ζωτικά από την αγάπη των γονιών τους και θα κάνουν τα πάντα για να μην τη χάσουν. Έτσι εξηγείται και η «επιτυχία» της τιμωρίας. Ωστόσο, όσα τιμωρούνται και επιπλήττονται συχνά και στα οποία γίνεται συνεχώς κριτική μαθαίνουν να αισθάνονται ενοχικά, αντιδρούν και είναι ανίκανα να πάρουν πρωτοβουλία. Αυτό περιορίζει σημαντικά την ανάπτυξη ενός αυτόνομου και θετικού ατόμου. Είναι λοιπόν προτιμότερο να ενισχύσετε τα δυνατά σημεία του παιδιού σας παρά να το κριτικάρετε ή να το τιμωρείτε. Με αυτό τον τρόπο θα μπορεί στο μέλλον να αντιμετωπίσει τα σκαμπανεβάσματα της ζωής.

«Τι, τέσσερα λάθη στην ορθογραφία;», «Πάλι σε νίκησε ο Νίκος;», «Τι μόνο 18 στο διαγώνισμα; η Αρετή πήρε 19,5»,   είναι εκφράσεις που γκρεμίζουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού. Θα πρέπει να το βοηθήσετε να δεχτεί ευκολότερα μια προσωπική του αποτυχία και όχι να την τονίσετε περισσότερο με τη συμπεριφορά σας. Είναι προτιμότερο να του πείτε: «Μάλλον ήσουν λιγάκι αφηρημένος όταν έγραφες την ορθογραφία σου. Δεν πειράζει, προσπάθησε την επόμενη φορά περισσότερο και είμαι σίγουρη ότι θα τα καταφέρεις» ή «Και τι έγινε που σε νίκησε ο Νίκος; Την επόμενη φορά θα τον κερδίσεις εσύ».

Κατά την ένταξη τους στη κοινωνία, τα παιδιά μοιραία θα αρχίσουν τις συγκρίσεις μεταξύ τους. Από την εξωτερική τους εμφάνιση μέχρι τις γνώσεις και τις ικανότητές τους. Συνήθως οι συγκρίσεις αυτές καταλήγουν σε καβγάδες, όμως είναι κάτι που δεν πρέπει να σας ανησυχεί, γιατί τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από αυτή τη διαδικασία να αξιολογούν τον εαυτό τους και ουσιαστικά αντιλαμβάνονται τη θέση που έχουν στην παρέα τους. Είναι πολύ σημαντικό σε αυτή τη φάση να τους δώσετε την απαραίτητη στήριξη ώστε να αποκτήσουν κοινωνική συμπεριφορά. Πρέπει να μάθουν να κάνουν συμβιβασμούς, να μάθουν να χάνουν, να είναι γενναιόδωρα, συμπονετικά και να χτίζουν γέφυρες επικοινωνίας μετά από κάθε τους αντιπαράθεση.

Δώστε ιδιαίτερη προσοχή και δείξτε ενδιαφέρον κάθε φορά που το παιδί θέλει να σας μιλήσει. Ενθαρρύνετέ το να εκφράζει τις απόψεις του και να σας δείχνει τις γνώσεις του: «Πες μου τη γνώμη σου, με ενδιαφέρει», «Δεν μπορώ να καταλάβω πώς γίνεται αυτό. Μπορείς να μου το εξηγήσεις;», «Τι σκέφτεσαι να κάνεις για τους χαμηλούς βαθμούς σου;». Δώστε του την αίσθηση ότι τα πράγματα αφορούν εκείνο και σαν πρόβλημα και σαν λύση, « πως νομίζεις ότι μπορείς να ανεβάσεις τους βαθμούς σου; Πως μπορώ εγώ να σε βοηθήσω;». Άσχετα αν εσείς έχετε μια ολοκληρωμένη άποψη του προβλήματος και της λύσης.

Αναθέστε του διάφορες δουλειές του σπιτιού που αρμόζουν στην ηλικία του. Μόλις τις τελειώσει, επιβραβεύστε το. Με αυτή την κίνηση του δείχνετε ότι το εμπιστεύεστε και ότι κρίνετε πως είναι ικανό, υπεύθυνο και ενεργό μέλος της οικογένειας.

Προτρέψτε το να ασχοληθεί και να πειραματιστεί με διάφορα χόμπι και δραστηριότητες, ώστε να ανακαλύψει τις πραγματικές του ικανότητες.

Θέστε όρια και καθοδηγήστε το. Είναι υπέροχο να του δείχνετε σεβασμό και εμπιστοσύνη, αλλά χρειάζεται παράλληλα και την ωριμότητα των ενηλίκων για να αποκτήσει υπεύθυνη συμπεριφορά. Τα παιδιά χωρίς όρια συμπεριφέρονται ασύδοτα, συχνά έχουν συμπεριφορές προκλητικές ακριβώς γιατί αναζητούν κάποιον να τους βάλει όρια, γιατί αυτό το αισθάνονται σαν φροντίδα. Αν επιμείνουν να κάνουν κάτι που εσείς δεν επιδοκιμάζετε, ακούστε πρώτα τη γνώμη τους, έστω κι αν η τελική σας απάντηση είναι «όχι». Μην κρίνετε τις προθέσεις τους αλλά μόνο τις πράξεις τους. Άλλο το “είμαι” άλλο το “κάνω”. Αυτό που είμαι σαν οντότητα δεν επιδέχεται κριτική αλλά μόνο αποδοχή, αυτό που κάνω όμως αν δεν κριθεί δεν μαθαίνω να το κάνω καλύτερα.

Φράσεις που τους κάνουν καλό

• Είσαι ό,τι πολυτιμότερο έχω στη ζωή.

• Μη στεναχωριέσαι, μαζί θα το αντιμετωπίσουμε.

• Είμαι πολύ περήφανος για σένα.

• Δεν πειράζει αν κλάψεις, θα νιώσεις καλύτερα.

• Δεν είναι κακό να κάνεις λάθος, όλοι μας κάνουμε.

• Είναι πολύ έξυπνο αυτό που σκέφτηκες.

• Σε αγαπώ γι’ αυτό που είσαι.

• Θα σε αγαπώ ό,τι κι αν κάνεις.

• Μπράβο, μη σταματάς, θα τα καταφέρεις.

• Δεν πειράζει, αυτό που μετράει είναι η προσπάθεια.

Φράσεις που ΠΛΗΓΩΝΟΥΝ

• Είσαι χαζός.

• Αν δεν έκανες του κεφαλιού σου, θα τα είχες καταφέρει.

• Γιατί δεν μπορείς να γίνεις τόσο καλός σαν τον/την…

• Μακάρι να μην είχα παιδιά.

• Δες τι άφησα πίσω για χάρη σου. Και τι κέρδισα;

• Είσαι ψεύτης!

• Μην είσαι ανόητος. Δεν πρέπει να φοβάσαι.

• Περίμενε να γυρίσει ο πατέρας σου στο σπίτι και θα δεις.

• Αν δεν με ακούσεις, θα χτυπάς το κεφάλι σου.

• Είσαι καταδικασμένος να αποτύχεις.

• Είσαι άχρηστος.

• Μην κλαις! Οι άντρες δεν κλαίνε.

• Απορώ πως θα βγάλεις πέρα με αυτά τα μυαλά που έχεις.

Παιδιά που έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους

• Είναι υπερήφανα για τις επιτυχίες τους.

• Είναι ανεξάρτητα και αναλαμβάνουν πρόθυμα ευθύνες.

• Μπορούν να αντιμετωπίζουν τις απογοητεύσεις και δεν χρειάζονται άμεση ικανοποίηση.

• Διαθέτουν αποφασιστικότητα και είναι ανοιχτά στις προκλήσεις.

• Μπορούν να ζητάνε βοήθεια.

• Έχουν ενεργητικότητα, είναι σίγουρα για τον εαυτό τους και επινοητικά.

• Μπορούν να μιλούν για τις σκέψεις και τα συναισθήματα τους.

• Κάνουν συνήθως σωστές επιλογές φίλων και συνεργατών αργότερα ως ενήλικοι.

• Έχουν συνήθως υγιή προσωπική ζωή ως ενήλικοι.

Παιδιά που δεν έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους

• Νιώθουν αδύναμα, αγχώνονται εύκολα και είναι υπερευαίσθητα.

• Χρειάζονται πάντα επιβεβαίωση.

• Επηρεάζονται εύκολα και λένε συχνά «δεν ξέρω» και «δεν με νοιάζει».

• Για κάθε αποτυχία αναζητούν ευθύνες στους άλλους.

• Εξαρτώνται από τους άλλους και προσηλώνονται σε αυτούς.

• Είναι συχνά υπερκινητικά.

• Μονίμως διηγούνται μεγαλειώδεις εμπειρίες.

• Έχουν προβλήματα στη σχέση τους με τους άλλους.

• Δεν έχουν υγιή προσωπική ζωή ως ενήλικοι.

• Ακολουθούν τα άκρα. Είτε γίνονται εσωστρεφή είτε επιθετικά.

• Συμπεριφέρονται παθητικά η επιθετικά.

Fun

Άμυνα ζώνης, με πολύ σκληρούς αμυντικούς !!!